İNEBOLU LİMANI İŞLETMESİ VE YÜKLEME TESİSLERİ

İnebolu Limanı Tarihi

Açık deniz kıyısında yer alan İnebolu’da bir liman olmadığı için gelip giden yolcuların vapura binmelerinde veya yük ve eşyaların vapura naklinde her zaman büyük sıkıntılar yaşanmıştır. Çoğu zaman vapurlar yük ve yolcu almadan geçip gitmiş; halk malını ihraç edemediği için çevrede yaşayanlar büyük zarar görmüştür. 1871 tarihli Kastamonu vilayet salnamesinde İnebolu kazasında bir liman varlığından söz edilmektedir. Ancak bu liman ilçenin ihtiyaçlarına tam anlamıyla cevap veremediği için yeni bir limana ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir. Bu durumu gören zamanın Kastamonu Valisi Sırrı Paşa, Sadaret Makamına bir yazı yazmış, sıkıntıları izah etmiş ve İnebolu’ya bir liman yapılmasını istemiştir. Paşa’nın bu isteği yerinde görülmüş ve 1298 (1882) mâlî yılında İnebolu limanının inşaatı başlamıştır. Kastamonu valisi Sırrı Paşa 1882 tarihinde Nafia Nezaretine yazdığı mektupta; “İnebolu iskelesine haftada dört vapur uğramakta olmasından dahi malum olur ki, İnebolu Karadeniz’in mevagi-i mühime-i ticaretinden birisidir.” ifadesiyle İnebolu’yu önemli bir ticaret merkezi olarak tanımlamıştır.

Sırrı Paşa, liman inşaatı ile yakından ilgilenmiş; İnebolu’ya giderek zamanın büyük bir kısmını çalışmalara ayırarak adeta yapılacak işi tahayyül etmiştir. Paşa görevden ayrılırken halefi Abdurrahman Paşa’yı İnebolu’da beklemiş ve ona liman inşaatı hakkında bilgi verdikten sonra, “Size yetim bir evlat bırakıyorum, cümlece müsellem olan imârât-ı mülkiyemizden birisi de şu görmüş olduğunuz inşaat olsun. En büyük ricam ikmâline inâyetinizdir” demiştir. Anadolu'nun Karadeniz'e ve oradan da uluslararası deniz ticaret yolları açılan bir kapısı olan bu liman, tarih boyunca stratejik açıdan önem taşımıştır. İnebolu Limanı Kurtuluş Savaşı’nda stratejik olarak önemli bir rol oynamıştır. Kurtuluş Savaşı’na katılmak için Ankara’ya gitmek isteyenlerin bir bölümü teknelerle İnebolu İskelesi’ne geliyor ve buradan İnebolu’ya geçiyordu. İstanbul ve SSCB’den gelen savaş gereçlerinin Anadolu’ya giriş noktası da İnebolu İskelesi olmuştur. Millî Mücadele yıllarında İnebolu Limanı, Ankara Hükümeti'nin dış dünyaya açılan penceresi olmuştur. Ankara Hükümeti'ne Bulgaristan, Romanya ve Rusya'dan sağlanan sivil ve askeri malzemelerin büyük bir kısmı bu limandan giriş yapmıştır. Dolayısıyla İnebolu Limanı; Millî Mücadele'nin kazanılmasında büyük bir rol üstlenmiştir.

Liman, halkın Moloz Burnu diye tanımladığı yerden dönülerek 400 metre uzunluğunda yapılacak şekilde planlanmış ve 1882 yılında inşasına başlanan liman, savaşlar, ekonomik buhranlar ve bürokratik sorunlar nedeniyle ancak 1997 yılında tamamlanabilmiştir.